సంధి
గుణ సంధి
సూత్రం ; అ కారమునకు ఇ ,ఉ ,ఋ లు పరమగునపుడు క్రమముగా ఎ ,ఓ ,అర్ లు వచ్చును .
అనగా అకారమునకు ఇ పరమగునపుడు ఎ కారము ,అ కారమునకు ఉ కారము పరమగునపుడు ఓ కారము ,అ కారమునకు ఋ పరమగునపుడు అర్ లు వస్తాయి .
అ +ఇ =ఎ
అ +ఉ =ఓ
అ +ఋ =అర్
ఉదా ; దేవ +ఇంద్రుడు =దేవేంద్రుడు
పురుష +ఉత్తముడు =పురుషోత్తముడు
రాజ +ఋషి =రాజర్షి
యణాదేశ సంధి
సూత్రం ; ఇ ,ఉ,ఋ లకు అసవర్ణ అచ్చులు పరమగునపుడు క్రమముగా య ,వ ర లు ఆదేశముగా వస్తాయి .
అసవర్ణములు అనగా సవర్ణములు కానివి అని అర్దము . సవర్నములు అనగా అవే వర్ణములు . అసవర్ణములు అనగా అవి కాక తక్కిన వర్ణములు .
ఉదా ; హరి +అక్షరము =హర్యక్షరము (ఇ +అ =య)
గురు +అర్ధము =గుర్వర్ధము (ఉ +అ =వ )
పితృ +ఆజ్ఞ =పిత్రాజ్ఞ (ఋ +అ =ర )
వృద్ధి సంధి
సూత్రం ; అ కారమునకు ఎ ,ఐ లు పరమగునపుడు ఐ కారము , ఓ ,ఔ లు పరమగునపుడు ఔ కారము ఎకాదేశాముగా వచ్చును .
అ, ఐ ,ఔ లకు వృద్దులు అని పేరు .
అ +ఎ =ఐ
అ +ఐ =ఐ
అ +ఒ =ఔ
అ +ఔ =ఔ
ఉదా ; భీష్మ +ఏకాదశి =భీష్మై కాదశి అ +ఎ =ఐ )
సర్వ +ఐక్యము =సర్వై క్యము (అ +ఐ =ఐ )
జల +ఓఘము =జలౌ ఘము (అ +ఓ =ఔ )
మహా +ఔ దార్యము =మహౌ దార్యము (అ +ఔ =ఔ )
శశి
ఎం .ఎ తెలుగు ,తెలుగు పండితులు
No comments:
Post a Comment